काठमाडौं । ललितपुरको धापाखेलमा रहेको सुमेरु अस्पतालमा दुई परिवारबीच मृगौला साटासाट गरेर सफल प्रत्यारोपण गरिएको छ ।
अस्पतालले असोज ३ गते दुई परिवारबीच मृगौला साटासाट गरेर सफलतापूर्वक प्रत्यारोपण (पेयर ट्रान्सप्लान्ट) गरेको पत्रकार सम्मेलनमार्फत जानकारी दिएको हो ।
अहिले विश्वभर दाताको अभाव मृगौला प्रत्यारोपणको प्रमुख चुनौती बनेको छ ।
मृगौला दान गर्न इच्छुक आफन्त र मृगौला फेर्नुपर्ने अवस्थामा पुगेका बिरामी बीच मृगौला आदानप्रदान गर्न नमिल्ने (म्याच नगर्ने) समस्या देखिएको छ ।
यही समस्यालाई समाधान गर्नको लागि मानव शरीरको अङ्ग प्रत्यारोपण (नियमित तथा निषेध) ऐन, २०५५ लाई सरकारले २०७२ साल फाल्गुन १३ गते पहिलोपटक संशोधन गरेर मृगौला पिडीत दुई परिवारबीच मृगौला आदानप्रदान गर्ने सहमति भएको खण्डमा सो समेत गर्न सकिने व्यबस्था गरेको छ ।
ऐनमा थप गरिएको बुँदामा भनिएको छ, ‘दुई वा दुईभन्दा बढी परिवारका कुनै सदस्यलाई अङ्ग प्रत्यारोपण गर्नु पर्ने अवस्थामा त्यस्ता परिवारका आफ्नो नजिककको नातेदारको अङ्ग नमिली प्रत्यारोपण हुन नसक्ने अवस्था भएमा र त्यसरी प्रत्यारोपण गर्न खोजिएको अङ्ग अर्को परिवारको सदस्यसँग मिल्ने भएमा आपसी सहमतिको आधारमा लिखित रुपमा एक अर्काको परिवारको सदस्यले बिरामीलाई मृगौंला दान गर्ने सक्नेछन् ।’
सुमेरु अस्पतालले एकै पटक चार व्यक्तिको सल्यक्रिया गरेर सफलतापूर्वक मृगौलाको पेयर ट्रान्सप्लान्ट गरेको पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइयो । ट्रान्सप्लान्ट सर्जन तथा बरिष्ट युरोलोजिष्ट डा. विजय मान सिंह कटवालको नेतृत्वमा चुनौतीपूर्ण सल्यक्रिया गरिएको हो ।
डा. कटवाल नेपालमा पहिलोपटक ल्याप्रसकोपिक (ठूलो चिरफार नगरी दुरबिनको प्रयोगबाट गरिने शल्यक्रिया) प्रबिधिबाट मृगौला प्रत्यारोपण गर्ने पहिलो नेपाली सर्जन हुन् ।
डा. कटवालले बिगतमा क्यान्सर संक्रमित श्रीमतीको मृगौलाको क्यान्सर प्रभावित भाग काटेर बाँकी भाग श्रीमानको शरीरमा समेत सफलतापुर्वक प्रत्यारोपण गरेका छन् ।
दुई बर्ष अधि गरिएको त्यो शल्यक्रिया त्यस प्रकारको विश्वभर मैं भएको १०५ औँ शल्यक्रिया रहेको थियो ।
शहिद धर्मभक्त राष्ट्रिय प्रत्यारोपण केन्द्रमा ९ बर्षसम्म युरोलोजी तथा मृगौला प्रत्यारोपण विभागमा सक्रियतापुर्वक सेवा प्रदान गरेका डा. कटवालको टिमसँग आठजना मृगौला ग्रहणकर्तालाई मष्टिस्क मृत्यु भएका ४ जनाको मृगौला समेत सफलता प्रत्यारोपण गरेको अनुभव छ ।
हालसम्म नेपालमा यसप्रकार मष्तिस्क मृत्यु भएका ६ जनाको मात्र मृगौला प्रत्यारोपण भएकोमा ४ जनाको शल्यक्रिया डा. कटवालको नेतृत्वमा भएको थियो ।
हालसम्म सुमेरु अस्पताल धापाखेलमा १९ वटा मृगौला प्रत्यारोपण सफलतापुर्वक सम्पन्न भइसकेको पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी दिइयो ।
