राष्ट्रिय महिला आयोगमा परेका उजुरीको सम्बोधन गर्नको लागि द्रुत गतिमा काम गरिरहेको छ । असार ३० गते झापाको अर्जुनधारा-७ मा छिमेकीबाट लामो समयदेखि बलात्कृत १५ वर्षीया प्रहरीको सम्पर्कमा पुगिन् । मेची अञ्चल अस्पतालमा स्वास्थ्य परीक्षण गर्दा बालिका पेटमा २४ हप्ताको भ्रूण देखियो ।
कक्षा ८ मा अध्ययनरत ती बालिकाको घरको आर्थिक अवस्था नाजुक भएको कारणले गर्दा सुरक्षित गर्भपतन गर्न र उनको सुरक्षालाई मध्यनजर गर्दै सुरक्षित आवासमा राख्नको लागि आयोगले पहल गरेको हो ।
आयोगकी अध्यक्ष कमला पराजुली आफैँ निरन्तर रूपमा झापाका प्रजिअसँग सम्पर्कमा रहेर उक्त बालिकालाई न्याय दिन अहोरात्र खटिएकी थिइन् ।
त्यस्तै सोही जिल्लाको हल्दिवारी गाउँपालिकामा बलात्कृत १२ वर्षीया बालिकाको उद्धार गर्न पनि आयोगले तदारुकताका साथ काम गरेको हो । स्वास्थ्य परीक्षणमा ती बालिकाको पेटमा २८ हप्ता ६ दिनको गर्भ रहेको देखिएको थियो ।
स्वास्थ्यकर्मीहरु ले समेत पिडित बालिकाको उमेर र २९ हप्ताको गर्भपतन गराउने विषय गम्भिर चुनौतिपूर्ण रहेको बताई रहदा अध्यक्ष पराजुली स्वयं झापा स्थित प्रजिअ, प्रहरी प्रमूख र कोशी अञ्चल अस्पतालको OCMC प्रमूखसंग निरन्तर समन्वय र कुराकानी गर्दै अत्यन्त होसियारी पूर्वक पिडितको सर्वोतम हितलाई ख्याल गरेर काम गर्नुहोला भन्दै निर्देशन दिईरहिन् । केटिएम दैनिकका संवाददाता का अनुसार पिडित बाह्र वर्षीया बालिकाको सूरक्षित गर्भपतन गराएर उनको थप उपचार भईरहेको छ ।
यसका साथै किशोरीको सामूहिक आत्महत्याको बारेमा पनि चासो राखेर पराजुलीले निरन्तर खबरदारी गरिरहेकी छिन् ।
सिराहाको लहान नगरपालिकाका उप प्रमुखबाट २१ वर्षीया युवतीलाई जबरजस्ती करणीको प्रयास गरेको घटना र रौतटहमा विवाह गरेको २७ दिनमै तिलक- दाईजो अपुग भएर परिवारका सदस्यवाटै बुहारी मारिएको भनिएको घटनामा समेत अध्यक्ष पराजुली आफैले सम्बन्धित जिल्लाका प्रजिअ, प्रहरी प्रमुख साथै घटनाको थप जानकारी लिँदै तत्काल पीडित पक्षको जाहेरी लिएर घटनाको सत्यतथ्य छानविन गरी पिडितलाई न्याय र दोषीलाई कानून अनुसार कारवाहीको लागि निर्देशन दिएकी छिन् ।
सिराहाको लहान नगरपालिकाको उप-प्रमुख मुछिएको केशमा मधेश प्रदेशका एक मन्त्रीले यस विषयमा चासो नदिनु भन्दै फोन गरेर धम्की दिएको आयोगको स्रोत बताउँछ । केटिएम दैनिकले मधेश प्रदेशका ती मन्त्रीसँग यस विषयमा बुझ्दा उनले फोन गरेको स्वीकार्दै भने “आफ्नै पार्टीको भएकाले के भइरहेको छ भन्ने बुझ्नलाई मात्रै मैले फोन गरेको हो ।”
महिलामात्र हैन यौनिक-लैंगिक अल्पसंख्यकको समेत उजुरी आउने गरेको र आयोगको पहलमा न्याय दिलाउने कार्य भईरहेको पाइएको छ।
कुमारी आमा निहारिका राजपुतको न्यायको सन्दर्भमा पनि पराजुलीले गम्भिरताको साथ लागेकी छिन् । उनले केही दिन अघि निहारिकालाई कार्यालयमा बोलाएर छलफल गरेको बुझिएको छ । केटिएम दैनिकमा असार १६ गते “काकाबाट बलात्कृत युवती भन्छिन् : “मलाई न्याय दिलाउन मद्दत गर्नुहोस्” शीर्षकमा प्रकाशित समाचारको विषयमा पनि पीडितलाई बोलाएर छलफल गरेकी छिन् । उनले पीडित युवतीलाई सहयोग गर्ने बाचा समेत गरेकी हुन् ।
समस्याको सम्बोधन :
केटिएम दैनिकको टिम दुई दिन महिला आयोग पुग्दा आयोगमा समस्या लिएर आउनेहरूको भिड नै थियो । दैनिक दर्जनौँ समस्याहरू लिएर आउने मानिसहरूसँग आयोगका कर्मचारीहरूले राम्रो व्यवहार गर्छन् । सकेसम्म समस्याको समाधानको लागि पहल गर्ने कर्मचारीहरू बताउँछन् । ‘महिला आयोग भनेको सबै महिलाहरूको माइतीघर हो । दुःख परेर आएमा महिलाहरूलाई न्याय दिलाउन हामी पहल गर्छौँ ।’ आयोगकी उपसचिव, प्रवक्ता श्री चमिला भट्टराईले बताइन् ।
‘आयोगले पीडितलाई स्वास्थ्य उपचार, अल्पकालीन आवास, निःशुल्क कानुनी सहयोग र सुरक्षा, जोखिममा परेका बालबालिकालाई विशेष सेवा, मनोसामाजिक परामर्श, प्रहरी तथा अन्य सेवा प्रदायक संस्था सँग जोडिदिने कार्यहरू गर्छ’ उनले भनिन् । हरेक समस्याको समाधान गर्न हामी तत्पर छौँ र गरिरहेकै छौँ ।
महिला आयोगमा खतिवडाको ‘दादागिरी’
राष्ट्रिय महिला आयोगकी सदस्य कृष्णकुमारी खतिवडाले कार्यालयमा दादागिरी देखाएको भन्दै त्यहाँ कार्यरत कर्मचारीहरू आक्रोशित भएका छन् ।
खतिवडाले आयोगका अन्य सदस्यहरूलाई “म वरिष्ठ सदस्य हुँ” भन्दै थर्काउने गरेको त्यहाँका कर्मचारी बताउँछन् । केटिएम दैनिकको सम्पर्कमा आएका आयोगका एक कर्मचारीले भने “उहाँले म वरिष्ठ सदस्य हो, एमाले अध्यक्ष केपी ओलीको नजिकको मान्छे हो, सत्तानिकट मान्छे भन्दै” कर्मचारीहरूको मनोबल गिराउने काम गर्नुहुन्छ ।
आयोगमा नियुक्त भएको हप्ता दिन नबित्दै खतिवडाले काज भत्ता लिन दबाब दिँदै लेखा समिति र अध्यक्षसँग झगडा गरेकी थिइन् ।
स्रोतले दिएको जानकारी अनुसार “आयोगको जिम्मेवारी बाँडफाँडमा योग्यता, क्षमता र दक्षता भन्ने शब्दमा कृष्ण कुमारीले १५ दिन झगडा गरेर अन्तिममा त्यो कुरा हटाएर विषय विज्ञता र अनुभव मात्र राखेर आयोगको बैठकले पास भएर राजपत्रमा पठाइएको हो ।
स्रोतले भन्यो “एउटा संवैधानिक आयोगको सदस्य हुन चाहने व्यक्तिका लागि न्यूनतम आधार मापदण्ड पनि नरहने र नस्विकार्ने हो भने यो आयोग फगत ग्रामीण महिलाको टोल बचत महिला समूह जस्तो मात्र हुन्छ ।”
सदस्य खतिवडाको कार्यकक्षमा दुई जना राष्ट्रपतिको तस्बिर झुन्ड्याइएको छ । नेपाली कांग्रेसका नेताहरूलाई खुसी पार्नलाई पूर्व राष्ट्रपति रामवरण यादवको तस्बिर भित्तामा झुन्डाइएको हुनसक्ने उनलाई नजिकबाट चिन्नेहरू बताउँछन् ।
यस विषयमा बुझ्न खतिवडाको कार्यकक्षमा पुग्दा उनलाई भेट्न सकिएन । केटिएम दैनिकले खतिवडासँग सम्पर्क गरेर यस विषयमा थप फ्लोअप गर्नेछ ।
अब्बल अध्यक्ष
बाटोमा आउने अनेकौँ विवाद र चुनौतीमा बिचमा पनि शालीन ढङ्गले काम गरिरहेकी अध्यक्ष पराजुलीमाथि आयोगकै सदस्यबाट विभिन्न अवरोधहरू सिर्जना गरिरहेको आयोग स्रोतले बताउँछ । स्रोतले सदस्य कृष्णकुमारी खतिवडालाई सङ्केत गर्दै भन्यो “विभिन्न मिडियामा अध्यक्षका विरुद्ध प्रचारबाजी गर्ने काम पनि भएको छ ।“
आयोगले गरेका राम्रा कामहरूलाई नजरअन्दाज गर्दै बनावटी समाचारहरू लेखाएर अध्यक्षको मान प्रतिष्ठामा आँच आउने काम भइरहेको स्रोतको दाबी छ ।
स्रोत अगाडि भन्छ “दुरदृष्टि र योजना सहित काम गर्न प्रयास गर्ने प्रोफेसनल अनुभवी, क्षमतावान् अध्यक्षको डाहा, ईर्ष्या र जलन गरेर कपोलकल्पित, भ्रामक समाचार बनाएर उनको मनोबल गिराउने, स्वच्छ छवि धमिल्याउने र कार्यालयको वातावरण धमिल्याउने कार्य भइरहेको छ ।”
यसरी मनगढन्ते समाचार लेख्ने अनलाइनलाई प्रेस काउन्सिल नेपालले मौखिक स्पष्टीकरणको लागि काउन्सिल नै बोलाएको समेत बुझिएको छ ।
पराजुलीको छबि गिराउन एउटा पेशेवर समुह भुमिगत रुपमा नै लागेको छ जसबारे पराजुली नै अनबिज्ञ छिन् । यो विषयमा कुरा गर्न पराजुलीलाई फोन गर्दा उनले कसैलाई पनि आक्षेप नलगाउने बताइन् ।
