बेइजिङ- चीनको उइगर हार्टल्याण्डको काउन्टीमा लगभग २५ मध्ये एक जनालाई आतंकवाद सम्बन्धी आरोपमा जेल सजाय सुनाइएको छ। जुन संसारमा सबैभन्दा बढी कारबास दर भएको एसोसिएटेड प्रेसले लीक डाटाको समीक्षा गर्दा देखिएको छ।
एपीद्वारा प्राप्त र आंशिक रूपमा प्रमाणित गरिएको सूचीले दक्षिणी सिनजियाङमा दर्जनौं मध्ये एक मात्र कोनासेहेर काउन्टीमा मात्र जेलमा पठाइएका १० हजारभन्दा बढी उइगरहरूको नाम उल्लेख गरेको छ। हालैका वर्षहरूमा, चीनले उइगरहरू, ठूलो संख्यामा मुस्लिम अल्पसंख्यकहरूमाथि क्रूर क्र्याकडाउन गरेको छ। जसलाई चीनले आतंकविरुद्धको युद्धको रूपमा वर्णन गरेको छ।
यो सूची हालसम्म कैद गरिएका उइगरहरूको सबैभन्दा ठूलो हिस्सा हो। जसले चिनियाँ सरकारको अभियानको आकारलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। जसद्वारा अनुमानित लाखौं वा बढी मानिसहरूलाई नजरबन्द शिविर र जेलहरूमा बन्द गरिएको छ। परिवार र अधिकार समूहहरूले वर्षौंदेखि चीनले उइगरहरूलाई नियन्त्रणमा राखेको र त्यस्तो ज्यादती रोक्न अपिल गरिरहेका छन्।
४ मे २०२२ मा टर्कीको इस्तानबुलमा एसोसिएटेड प्रेससँगको अन्तर्वार्तामा ३४ वर्षीय उइगर नुर्सिमंगुल अब्दुरशिदले आफ्नो परिवारका सबै सदस्यलाई चिनियाँ अधिकारीहरुले जेलमा राखेको बताएकी हुन्।
अन्तर्राष्ट्रिय आलोचनाको सामना गर्दै, चिनियाँ अधिकारीहरूले २०१९ मा अल्पकालीन, गैरन्यायिक नजरबन्द शिविरहरू बन्द गर्ने घोषणा गरेको थियो। जहाँ उइघुरहरूलाई कुनै आरोप बिना जेलमा राखिएको थियो। यद्यपि, शिविरहरूमा ध्यान केन्द्रित भए पनि, हजारौं उइगरहरू अझै पनि वर्षौं वा दशकौंदेखि जेलमा छन्।
उइगर किसान रोजिकारी तोहतीलाई तीन सन्तान भएको र धर्मप्रति अलिकति चासो नभएको नरम बोली, परिवारलाई माया गर्ने मानिस भनेर चिनिन्थ्यो। त्यसैले उनका भाइ मिह्रिगुल मुसा, तोहतीलाई “धार्मिक चरमपन्थ” को लागि पाँच वर्षको लागि जेलमा परेको थाहा पाउँदा छक्क परे। उनले भनिन् कि उनलाई सिन्जियाङको धर्म विरुद्धको क्र्याकडाउनमा अरूलाई राखिएकै जर्लमा राखिएको बताइन्।
चिनियाँ अधिकारीहरुले उइगरहरुलाई जेलमा राखेर धार्मिक तथा सांस्कृतिक सफाया गर्ने र उक्त समुदाको नाम निशान मेटाउने उद्देश्यले श्रृंखलाबद्धरुपमा उइगरहरुलाई जेलमा राखिएको हो।