दुई साताअघि फेसबुकमा मुस्लिम धर्मको पवित्र ग्रन्थ कुरानलाई अपमानित गर्दै त्यसमाथि एउटा बच्चाले पिसाब फेरिरहेको फोटो भाइरल भयो। त्यो फोटो मुस्लिम र हिन्दु धर्मबिच द्वन्द्व चर्काउन खोज्ने समूहले नियतवश पोस्ट गरेको रहेछ।
मुस्लिम समुदायको आस्थामाथि चोट पुग्ने गरी फोटोसपबाट जोडजाड गरेर पाँच वर्षअघि बनाइएको उक्त फोटो यस पटक फेरि कट्टरवादी समूहले फेसबुकमा सेयर गरेको बङ्गलादेशको प्रहरी अनुसन्धानले पुष्टि गरिसकेको छ। तथापि, उक्त फोटोलाई बङ्गलादेशका विभिन्न सहरमा साम्प्रदायिक दङ्गा मच्चाउन औजारका रूपमा प्रयोग गरियो । फेसबुकमा भाइरल भएको उक्त फोटो मुस्लिम र हिन्दुबिच हिंसा भड्काउन मज्जाले सफल भयो।
यहाँका हिन्दु धर्मावलम्बीहरूको मुख्य पर्व दुर्गा पूजा सुरु भइसकेको थियो। गाजिपुर, चितागोङलगायत विभिन्न सहरमा दुर्गा पूजाका लागि तयार पारिएका दर्जनौँ मण्डप मुस्लिम अतिवादीहरूले निशाना बनाए, निमेषभरमै तोडफोड गरे। उक्त समूहले हिन्दुहरूमाथि आक्रमण गर्नुका साथै पसलहरू लुटपाटसमेत ग¥यो। प्रहरी र प्रदर्शनकारीबिच भिडन्त हुँदा चार जनाको ज्यानसमेत गएको प्रहरीले जनाएको छ।
पछिल्लो समययता साम्प्रदायिक दङ्गाको रङ्ग धूमिल बन्दै गएका बेला एकाएक हिंसाले चरम रूप लिन पुग्यो। बङ्गलादेशमा १० प्रतिशत हाराहारी सङ्ख्यामा रहेका अल्पसङ्ख्यक हिन्दु धर्मावलम्बीहरू एकाएक त्रसित बन्नुपर्ने अवस्था आयो। मुस्लिम कट्टरपन्थी सङ्गठन जमाते इस्लामीले बङ्गलादेशका विभिन्न स्थानमा हिन्दु मन्दिर तोडफोड गरेको जिम्मेवारी लिएको छ।
तथापि, साम्प्रदायिक सद्भाव भड्किन नदिन शेख हसिना नेतृत्वको सरकारले एकदमै सकारात्मक भूमिका निर्वाह गरेको छ। हिंसा सुरु हुनासाथ बङ्गलादेशका ६४ जिल्लामध्ये हिन्दुहरूको जनघनत्व रहेका २२ जिल्लामा सरकारले पारामिलिट्री फोर्स परिचालन गरिसकेको छ। यसकै परिणामस्वरूप सरकारले मुस्लिम उग्रवादी समूहसँग आबद्ध दर्जनौँ व्यक्तिहरूलाई नियन्त्रणमा लिएर अनुसन्धान थालेको छ। विपक्षी बङ्गलादेश नेसनल पार्टीले कट्टरवादी समूहलाई उक्साएर साम्प्रदायिक हिंसा भड्काएको प्रधानमन्त्री शेख हसिनाको आरोप छ।
हसिना सरकारले धार्मिक सहिष्णुताको पक्षमा उभ्याउँदै कट्टरपन्थी अपराधीहरूलाई कडा कारबाही गर्ने चेतावनी दिएको छ। त्यसै गरी, विभिन्न सांस्कृतिक सङ्गठनले सामाजिक सद्भाव कायम कायम राखिनुपर्छ भन्दै मङ्गलवार राजधानी ढाकामा ¥रयाली निकालेका छन्। बङ्गलादेशका वामपन्थी दलहरूले पनि कट्टरपन्थीहरूको विरुद्धमा आफूलाई उभ्याएका छन्। यसले पछिल्लो समय बङ्गलादेशमा धार्मिक कट्टरताभन्दा पनि सामाजिक सद्भाव पक्षधरको सङ्ख्या उल्लेख्य रहेको इंगित गर्छ।
गत साता ढाकास्थित हिन्दुहरूको प्रमुख ढाकेश्वरी मन्दिरमा पूजाआजाका लागि भेला भएका हिन्दु भक्तजनहरूलाई प्रधानमन्त्री हसिनाले भर्चुअल सम्बोधन गर्दै शान्ति–सुरक्षा कायम राख्न प्रतिबद्ध रहेकाले हतास नहुन आग्रह गरेकी थिइन्। दुर्गा पूजाको मण्डप तोडफोडमा उत्रिएका अपराधीहरूलाई कुनै हालतमा उम्किन नदिने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेकी थिइन्। यसबाट के देखिन्छ भने हसिना सरकार जसरी हुन्छ, कट्टरपन्थीहरूलाई निस्तेज पार्न अग्रसर भएको छ।
पछिल्ला दिनमा साम्प्रदायिक दङ्गा भएका ढाकालगायत विभिन्न स्थानको अवस्था सामान्य हुँदै गएको छ। पारामिलिट्री फोर्स तथा प्रहरीलाई चौबीसै घण्टा तैनाथ राखिएको छ। कुनै समूहले धाक–धम्की दिएमा प्रहरीलाई खबर गर्न सर्वसाधारणलाई आग्रह गरिएको छ।
सचेत, जागरूक र प्रबुद्ध वर्ग धार्मिक कट्टरताको पक्षमा खुलेर उभिएका छन्। यसले बङ्गलादेशी समाज धार्मिक सद्भाव र समन्वयकै पक्षमा अडिग रहन्छ भन्ने सन्देश पनि दिएको छ।
(बङ्गलादेश, ढाकास्थित लोकप्रिय आरटिआई टेलिभिजनका न्युज प्रमुख खानसँग गरिएको कुराकानीमा आधारित)
