गत वर्ष कोरोनाको महामारी नियन्त्रणका लागि सरकारले लकडाउन गर्यो । महामारी तथा लकडाउनकै बिच भारतबाट थुप्रै नेपालीहरू घर फर्किरहेका थिए ।
अस्पतालहरूमा सङ्क्रमितहरू भर्ना हुने क्रम बढ्यो । तर, त्यस बेलासम्म कोभिड अस्पतालहरू राम्रोसँग व्यवस्थापन भइसकेका थिएनन् ।कतिपय स्वस्थ्य्यकर्मीहरूलाई नै यसबारेमा पर्याप्त जानकारी थिएन । सङ्क्रमणको जोखिम भने बढ्दै थियो ।
त्यस बेला सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोभिड आइसियु वार्ड इन्चार्जको रूपमा कार्यरत थिइन् लक्ष्मी कुमारी उपाध्याय । लक्ष्मी अझै पनि सम्झिन्छिन् मास्क र स्यानिटाइजरको पनि व्यवस्था थिएन । पूर्व तयारी पनि थिएन । तर, कोरोना महामारीले आक्रान्त बनाइसकेको थियो ।यस्तो जटिलताका बिच विदेशबाट फर्किएका एक जना कोरोना सङ्क्रमित सेती प्रादेशिक अस्पताल पुगे । कोरोना सङ्क्रमित अस्पताल पुगेपछि स्वास्थ्यकर्मीहरू नै डराए ।
त्यति बेला अस्पतालभित्र पस्न पनि डराउने गरेको सम्झिन्छिन् लक्ष्मी । ‘पहिलो सङ्क्रमित जब अस्पताल भर्ना भए, हामी सबै डराएका थियौँ । सङ्क्रमितको उपचार कसरी गर्ने भन्ने चिन्ता थियो,’ उनले भनिन्, ‘त्यो बेला सङ्क्रमणका बारेमा धेरै जानकारी थिएन ।
सङ्क्रमितलाई छुनै हुँदैन भन्ने पनि थियो ।’उनका अनुसार अस्पताल भर्ना भएका ती सङ्क्रमितमा भने कुनै लक्षण थिएन । उनी केही दिनको अस्पताल बसाइपछि सङ्क्रमणमुक्त भएर घर फर्किए ।
बिस्तारै सङ्क्रमितहरू अस्पताल भर्ना हुने क्रम बढ्यो । सङ्क्रमणबारेको जानकारी प्राप्त हुँदै गएपछि डर कम हुँदै गएको उनले बताइन् । ‘सुरुमा काम गर्न स्वास्थ्यकर्मीलाई पनि सहज त कहाँ थियो र ?, उनले भनिन्, ‘बिस्तारै सबैले चासो देखाउन थाले । स्वास्थ्यकर्मीहरूलाई मास्क, स्यानिटाइजर र पिपिईको व्यवस्थापन भयो ।’
बिस्तारै सङ्क्रमण पनि घट्दै गयो । कोरोनाको पहिलो लहरमा धेरै सङ्क्रमितले कोरोना जितेको अनुभव छ उनको ।घट्न थालेको सङ्क्रमण पुनः बढ्न थाल्यो । दोस्रो लहरमा धेरैलाई कोरोनाको सङ्क्रमण देखियो । दोस्रो लहरमा धेरै सङ्क्रमितको मृत्यु भएको बताउँछिन् उनी ।
‘सरकारले नै कोभिड सकिएको हो की भन्ने जस्तो गर्यो,’ उनी भन्छिन्, ’दोस्रो लहरको कोरोना सङ्क्रमण पनि आउन सक्छ भनेर कुनै तयारी नै गरेन । कोरोना फेरि बढ्न सक्छ भनेर हुनुपर्ने तयारी भएन ।’
दोस्रो लहरमा धेरैलाई कोरोनाको बारेमा जानकारी भए पनि त्यसका लागि तयारी भने नभएको उनले बताइन् । पर्याप्त पूर्व तयारी नहुँदा धेरै सङ्क्रमितको मृत्यु भएको उनी बताउँछिन् । कोरोनाको दोस्रो लहरमा आइसियु र भेन्टिलेटर मात्र होइन अक्सिजन नपाउँदा पनि धेरैको ज्यान गयो ।
दोस्रो लहर आएसँगै सङ्क्रमितले अस्पताल भरिन थाले । बेडको अभाव हुन थाल्यो । एउटै बेडमा दुई जनासम्म सङ्क्रमित राख्नु परेको उनले बताइन् । अस्पतालको ग्यालरीसमेत भरिएको उनको भनाइ छ ।
दक्ष जनशक्तिको कमी हुन थाल्यो । पहिला दैनिक जसो ३-४ जना सङ्क्रमितले आइसियुमा ज्यान गुमाउथे । अस्पतालको आइसियुमा रहेकामध्ये एकै दिन सात जना सम्मको मृत्यु भयो । एकै दिन सात जना सङ्क्रमितको मृत्यु हुँदा आफूले पनि आँसु थाम्न नसकेको बताउँछिन् उनी ।
कोभिड वार्डमा काम गर्न चिया बेचेजस्तो सजिलो त कहाँ छ र ?
सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोभिड आईसीयू वार्डकी सरसफाइकर्मी हुन् धनाकुमारी बडैला ।...
शनिवार, असार १२ २०७८‘आफूले सबै प्रयास गर्दा पनि सङ्क्रमितले ज्यान गुमाउन थालेपछि नराम्रो लाग्थ्यो । पूर्व तयारी गरेको भए यस्तो हुँदैन थियो ।’ फेरि पनि तेस्रो भेरिअन्ट नआउला भन्ने सकिन त्यसैले बेलैमा तयारी र व्यवस्थापन हुनुपर्छ,’ उनी भन्छिन्, ‘अर्को लहरको जोखिम आउला र तयारी गरौँला भनेर बस्यो भने फेरि पनि यस भन्दा बढी जोखिम नआउला भन्न सकिन्न ।’
