माडागास्कर- लगातार पानी र बिजुलीको आपूर्ति संकटका कारण उत्पन्न असन्तोषपछि भएको व्यापक जनप्रदर्शनका बीच माडागास्करका राष्ट्रपति एन्ड्री राजोएलिनाले आफ्नो सरकार विघटन गर्ने घोषणा गरेका छन्।
सार्वजनिक रूपमा ‘जेनजी आन्दोलन’ नाम दिइएका यी प्रदर्शनहरूमा हजारौँ युवा प्रदर्शनकारीहरू गत हप्ता बिहीबारदेखि सडकमा उत्रिएका थिए। भीषण प्रदर्शनका क्रममा हालसम्म कम्तीमा २२ जनाको मृत्यु र १०० जना भन्दा बढी घाइते भएका अन्तर्राष्ट्रिय समाचार संस्थाहरूले जनाएका छन्।
राष्ट्रका नाममा सम्बोधन
राष्ट्रपति राजोएलिनाले सोमबार राति टेलिभिजनमार्फत देशबासीलाई सम्बोधन गर्दै भने, “सरकारका सदस्यहरूले आफूलाई सुम्पिएको जिम्मेवारी पूरा गर्न सकेनन् भन्ने हामी स्वीकार गर्छौं र यसका लागि म माफी माग्छु।”
उनले भने, वर्तमान सरकार तत्काल प्रभावबाट विघटन गरिएको छ र नयाँ प्रधानमन्त्रीका लागि आवेदन खुला गरिएको छ।
सुरक्षाकर्मीको बल प्रयोगको आलोचना
संयुक्त राष्ट्रसंघका मानव अधिकार प्रमुख भोल्कर टर्क ले प्रदर्शन दबाउन अनावश्यक बल प्रयोग गरिएको भन्दै आलोचना गरेका छन्।
तर माडागास्करको विदेश मन्त्रालयले यस्ता तथ्याङ्कहरूलाई ‘अफवाह र गलत सूचना’ भएको दाबी गर्दै राष्ट्रसंघको रिपोर्टलाई खारेज गरेको छ।
देशभर प्रदर्शनको फैलावट
प्रदर्शन सुरुमा राजधानी अन्टानानारिभो मा सीमित भए पनि छिट्टै देशका आठ सहरहरू मा फैलिएको थियो।
हिंसात्मक झडपपछि राजधानीमा कर्फ्यु लगाइएको थियो र प्रहरीले रबरको गोली र अश्रुग्याँस प्रयोग गरेको थियो।
ऊर्जा मन्त्री बर्खास्त, तर जनता असन्तुष्ट
गत हप्ता राष्ट्रपति राजोएलिनाले ऊर्जा मन्त्रीलाई बर्खास्त गरेका थिए।
तर प्रदर्शनकारीहरूले यस कदमलाई अपूरो भन्दै, राष्ट्रपति र सम्पूर्ण सरकारको राजीनामा माग गरेका थिए।
सोमबार पनि हजारौँ प्रदर्शनकारीहरू राजधानीको सडकमा उत्रिए।
“म जनताको दुःख बुझ्छु” – राष्ट्रपति
राष्ट्रपतिले भने,“म बिजुली कटौती र पानीको समस्याबाट जनता कति पीडित छन् भन्ने बुझ्छु। हामी समाधान खोजिरहेका छौं।” उनले तीन दिनभित्र नयाँ प्रधानमन्त्री नियुक्त गरिने र नयाँ सरकार गठन गरिने जनाएका छन्। नयाँ सरकार गठन नभएसम्म अहिलेका मन्त्रीहरू अन्तरिम रूपमा काम गर्ने छन्।
सन् १९६० मा स्वतन्त्रता प्राप्त गरेपछि माडागास्करले धेरै राजनीतिक अस्थिरता देखेको छ। सन् २००९ मा तत्कालीन राष्ट्रपति मार्क रावालोमानाना जनआन्दोलनका कारण पदबाट हटेपछि राजोएलिना सत्तामा आएका थिए। सन् २०२३ मा पुनः निर्वाचित भएका राजोएलिनाका लागि यो आन्दोलन सबैभन्दा ठूलो चुनौती बनेको छ।
