पर्यटनको प्रचुर सम्भावना बोकेको इलामको रोङ गाउँपालिकाले २९ किलोमिटरको पदमार्ग निर्माण गरेको छ ।

रोङ–६ को सिद्धि खोलादेखि रोङ–३ को हाँसपोखरीसम्म २९ किलोमिटरको पदमार्ग निर्माण भएको हो । उक्त पदमार्गलाई रोङ गाउँपालिकाले करसोङ (सुनाखरी) नामाकरण गरिएको छ ।

यसको प्रारम्भिक संरचना निर्माणको काम सम्पन्न भएको रोङ गाउँपालिकाका प्रवक्ता तथा वडा नम्बर ६ का वडा अध्यक्ष सुवास तामाङले बताए । करिब एक करोड ३० लाखको लागतमा निर्माण भएको पदमार्गले आन्तरिक र बाह्य पर्यटकलाई आकर्षण गर्ने उनले बताए ।

पैदल यात्राको आकर्षण बढ्दै गएका कारण यो पदमार्ग निर्माण गरिएको उनले बताए । ‘यहाँका पर्यटकीय क्षेत्रसँग कसरी जोड्ने भन्ने योजना थिएन । पदमार्गले यहाँका पर्यटकीय क्षेत्रलाई जोड्छ,’ तामाङले भने, ‘पैदल यात्रा गरेर शरीरलाई स्वास्थ्य राख्नुपर्छ भन्ने विकास भइरहेको छ । पैदल यात्राको उपयुक्त माध्यमका लागि पनि यो पदमार्ग निर्माण गरेका हौँ ।’

प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमबाट रोजगारी दिइएकालाई पनि पदमार्ग निर्माणका लागि खटाइएको प्रवक्ता तामाङले बताए । यस्तै, पदमार्ग निर्माणका लागि प्रदेश र केन्द्र सरकारले समेत बजेट दिएको उनले बताए । ‘इलाम पर्यटनका लागि देशमै चिनिएको जिल्ला हो । रोङ गाउँपालिकामा पनि पर्यटनको प्रचुर सम्भावना छ,’ उनले भने, ‘पद मार्गले यहाँको पर्यटकीय सम्भावनालाई उजागर गर्छ । त्यसकारण पनि हामीले पदमार्ग निर्माण गरेका हौँ ।’

पदमार्ग सामुन्द्रिक सतहदेखि ४०० मिटर उचाइदेखि १८ सय मिटरसम्म रहेको उनले बताए । यो पदमार्गमा उचाइअनुसारका वनस्पतिको अवलोकन गर्न पाइने प्रवक्ता तामाङको भनाइ छ । झापादेखि नजिकको स्थानबाट पदमार्गको सुरु हुने भएकाले पर्यटक सहजै आउने उनको अनुमान छ । हाल पर्यटकको आगमन पनि भइरहेको उनले बताए । गाउँपालिकाको पञ्चवर्षीय योजना अनुसार गत वर्षबाट पदमार्गको निर्माण सुरु भएको थियो ।
यसको संरचनात्मक विकास क्रमशः गर्दै लैजाने उनले बताए । वडाध्यक्ष तामाङका अनुसार पहिलो वर्ष पाँच हजार पर्यटक भित्र्याउने र दोस्रो वर्षदेखि क्रमशः दुई सय प्रतिशतले वृद्धि गर्ने योजना रहेको छ ।

पदमार्गमा पर्ने ऐतिहासिक र पर्यटकीय दृष्टिकोणले महत्व रहेका १५ स्थानको प्रवर्धन गर्ने योजना रहेको उनले बताए । जसमा सूर्योदयको अवलोकन गर्नका लागि झन्डीडाँडाको प्रबर्धनका लागि संरचना निर्माणको काम भइरहेको उनले बताए ।

पदमार्ग रोङ गाउँपालिकाको वडा नम्बर ३ र ६ सँगै सूर्योदय नगरपालिका र झापाको मेचीनगर नगरपालिकासम्म फैलिएको छ । पदमार्गको विकासपछि ग्रामीण रोङको स्थानीय उत्पादनको प्रबर्धन र स्थानीयले रोजगारी पाउने प्रवक्ता तामाङ बताउँछन् ।

उनका अनुसार पदमार्गको विभिन्न पाँच ठाउँमा होमस्टे सञ्चालनको तयारी भइरहेको छ । रम्यब्याङ, सलकपुर, जौबारी, मजुवा र पाटापुरमा होमस्टे सञ्चालन गरेर स्थानीय उत्पादनको बजारीकरण र प्रबर्धन गर्ने तयारी रहेको तामाङले बताए । जसमध्ये रम्ब्याङ र सलकपुरमा क्यारितास नेपालको सहयोगमा होमस्टे सञ्चालन भइरहेको उनले बताए । बाँकी स्थानमा पनि पदमार्ग सञ्चालनसँगै सुरु हुने उनले बताए ।

‘यसले स्थानीय उत्पादनको बजारीकरण र प्रवद्र्धन पनि हुन्छ । जसबाट कृषकले गाउँमै राम्रो आम्दानी गर्नसक्छन्,’ उनले भने, ‘होमस्टेले रोजगारीको पनि सृजना गर्छ । जसका कारण स्थानीयको जीविकोपार्जनमा केही सहयोग पुग्छ ।’

लालीगुँरास नेपालको राष्ट्रिय फूल हो । पदमार्गसँगै लालीगुँरासको संरक्षणमा पनि रोङ गाउँपालिका लागि परेको छ । पदमार्गको आसपास नेपाली सेनाको सहयोगमा २५ हजार लालीगुँरासको बिरुवा रोपिएको वडाध्यक्ष तामाङले बताए । ‘एक लाख बिरुवा रोप्ने लक्ष्य हो । तर, अहिलेसम्म २५ हजार मात्र पुगेको छ ।

झापाबाट नजिकैको स्थान लालीगुँरासको संरक्षण र पर्यटकका लागि आकर्षण हुन्छ भनेर रोपेका हौँ,’ उनले भने, ‘यसले गर्दा लालीगुँरास हेर्न टाढा जानुपर्ने बाध्यता हट्छ ।’ लालीगुँराससँगै यहाँ विभिन्न प्रजातिका जडीबुट्टी र वनस्पती रहने उनले बताए । जसले गर्दा अभिभावक, विद्यालयले वनस्पती विज्ञानको अध्ययन भ्रमणका लागि पनि उपयुक्त अध्यक्ष तामाङले बताए ।

पदमार्गसँगै साइक्लिङका लागि पनि विकास गरिएको वडाध्यक्ष तामाङले बताए । उनका अनुसार साइक्लिङ ट्र्याक पनि खुला भएको छ । अहिले पनि साइक्लिङ भइरहेको उनले बताए । यो साइक्लिङ ट्र्याक विभिन्न साइक्लिङ प्रतियोगिताका लागि पनि उपयुक्त भएकाले प्रतियोगिताका लागि भाडामा दिन सकिने उनले बताए ।

उनले यसवर्ष साइक्लिङ रेस पनि गराउने बताए । ‘यसलाई साइक्लिङका लागि पनि विकास गरेका छौँ । यो वर्ष माउन्टेन बाइकको प्रतियोगिता पनि गराउँदैछौँ । जसका लागि माउन्टेन बाइकर राकेश मानन्धरसहितको टोली आएर भौगोलिक अवस्थालगायतको अनुसन्धान गरेर फर्कनुभएको छ,’ तामाङले भने, ‘उहाँका अनुसार यसमा केही सुधार गर्न सकियो भने नेपालकै उत्कृष्ट साइक्लिङ रेस गराउन सक्ने ट्र्याक हुन सक्छ भन्नुभएको छ ।’

पर्यटनको ठूलो सम्भावना बोकेको उक्त पैदलमार्गको शुक्रवार औपचारिक रुपमा उद्घाटन भएको घोषणा गरिएको छ । उद्घाटन कार्यक्रममा झापा तथा इलामका पत्रकारहरुले पैदल यात्रा गरेका छन् । पैदलमार्गको प्रचार तथा प्रवर्धन गर्ने उद्देश्यले पत्रकारहरुलाई सहभागी गराइएको हो ।

शुक्रवार र शनिबार दुई दिने उक्त कार्यक्रमलाई गाउँपालिकासहित पर्यटन कार्यालयले सहयोग गरेको थियो । पर्यटन कार्यालय काँकरभिट्टाका सूचना अधिकृत निरज कट्टेलले पर्यटन विकासमा सुनाखरी पैदल मार्ग पर्यटकका लागि उपयुक्त गन्तव्य बन्न सक्ने बताए । भारतीय पर्यटकका निम्ति पनि उक्त मार्ग पहिलो रोजाइमा पर्ने विश्वास व्यक्त गरे । त्यसका लागि प्रचारप्रसारको आवश्यकता रहेको उनको भनाई छ ।