नेपालमा लगभग दर्जन हाराहारीमा राइड सेयरिङ प्लेटफर्महरू खुलेका छन् तीमध्ये केही विदेशी छन् भने केही स्वदेशी नै । पछिल्लो समय सामाजिक सञ्जालमा एक विदेशी राइड सेयरिङ प्लेटफर्मले धेरै नै विज्ञापन गरेको देखिन्छ । त्यो हो इनड्राइभर ।
रसियाबाट सुरु भएर अहिले अमेरिकामा मुख्य कार्यालय भएको उक्त कम्पनीले नेपालसहित ४५ वटा देशका ६४५ भन्दा बढी सहरहरूमा आफ्नो सेवा सुचारु गरेको जनाएको छ । तर नेपालमा विदेशी कम्पनीले सेवा सुरु गर्दा पालना गर्नुपर्ने न्यूनतम सर्तहरू यस कम्पनीले पालना गरेको छैन । नेपालमा गैह्र कानुनी रूपमा सञ्चालनमा रहेको उक्त कम्पनी सेवा प्रवर्द्धनमा नाम चलेका सेलिब्रेटीहरूनै जोडिएका छन् ।
यो समाचार तयार पार्दासम्म गायक प्रताप दास र गायिका सुवानी मोक्तानले आफ्नो सामाजिक सञ्जालबाट उक्त कम्पनीको प्रचार गरेको पाइएको छ । दुवैले एकै प्रकारका शब्दहरूले प्रयोग गरेर पोस्ट गरेका यो प्रमोशनल पोस्ट हो भन्नेमा दुबिधा छैन ।
सेलिब्रेटीहरू वा सामाजिक सञ्जालमा धेरै फ्यान फ्लोइङ भएकाहरूले रकम लिएर विभिन्न ब्रान्डको प्रचार प्रसार गर्ने चलन विश्वव्यापी रूपमा छ । त्यो नकारात्मक पनि हैन तर यहाँ गैह्रकानुनी रूपमा सञ्चालनमा रहेको कम्पनीको प्रवर्द्धन गरेर मात्र चिन्ताको विषय बनेको हो ।
सेप्टेम्बर १५ मा गायक प्रताप दासको भेरिफाइड पेजबाट यो एपको प्रचार गरिएको छ । हामीले समाचार तयार गर्ने क्रमसम्म उक्त पोष्टमा तीन हजार ६०० रियाक्सन ८० कमेन्ट र पाँच शेयर देखिएको छ । त्यस्तै गायिका मोक्तानले दुई दिन अगाडि गरेको पोष्टमा एक हजार ५०० रियाक्सान ३२ कमेन्ट र आठ पटक शेयर भएको छ ।
साउनको तेस्रो साता धेरै सञ्चारमाध्यममा इनड्राइभर गैह्र कानुनी भएको भन्दै समाचार पनि आएका थिए । त्यसको केही दिनपछि केही सञ्चारमाध्यममा इनड्राइभको दक्षिण एसिया व्यवस्था पविता नन्दको भिडिओहरू पनि आए । उनले भिडिओ मार्फत नेपालमा चाँडै नै सेवा सञ्चालन हुने बताएकी थिइन् ।
जेठ देखि नै नेपालमा सञ्चालन
२०७९ साल जेठ ११ गते काठमाडौँमा इनड्राइभरको औपचारिक उद्घाटन गर्दै दक्षिण एसिया जनसम्पर्क व्यवस्थापक पवित नन्दाले भनेकी थिइन्, सेवा सञ्चालनको सुरुवाती ६ महिनासम्म हामीले चालकबाट कुनै कमिसन लिँदैनौँ ।
नेपालमा सञ्चालनमा आएका राइड शेयरिङ् प्लेटफर्म पठाओ, जायर लगायतले चालकबाट केही प्रतिशत कमिसन लिइरहेको समयमा कमिसन तिर्न नपर्ने भएपछि राइडरहरू उक्त एप आकर्षित भए । मोलमोलाइमा भाडा निर्धारण गर्ने छुट भएपछि यात्रुहरूले पनि यस एपलाई रोज्न थाले ।
तर नेपालमा सम्पर्क कार्यालय नभएको नेपालका कुनै पनि निकायमा दर्ता नभएको हुनाले दुर्घटना वा अन्य भवितव्य घटना हुँदा सम्पर्क गर्ने व्यक्ति छैनन् । यस विषयमा केटिएम दैनिकले साउन २९ गते “नेपालमा अवैध भनिएको इनड्राइभर बारे प्रहरीले अनुसन्धान गर्दै” शीर्षकमा समाचार सम्प्रेषण गरेको थियो ।
उक्त समाचार तयार गर्ने क्रममा केटिएम दैनिकले इमेलमार्फत इनड्राइभर र दक्षिण एसिया व्यवस्थापक पविता नन्दलाई सम्पर्क गर्ने कोसिस गरेता पनि उनीहरूको उत्तर आएको थिएन ।
पछिल्लो समय गैह्र कानुनी रूपमा सञ्चालनमा रहेको कम्पनीले सेलिब्रेटीहरूलाई नै प्रवर्द्धन गर्न लगाएको विषयमा हामीले पठाएको इमेलको रेस्पोन्स त आएको छ तर चित्तबुझ्दो उत्तर पनि पाइएको छैन ।
इमेलमा दक्षिण एसिया व्यवस्थापक पविता नन्दले लेखेकी छिन्, “इनड्राइभरले नेपालको विद्यमान कानुनहरूलाई फ्लो गरेको छ । विश्वका ४५ देशका ६४५ भन्दा बढी सहरहरूमा सञ्चालन भएको व्यवसायको रूपमा, हामी प्रत्येक बजारसँग सम्बन्धित राइड क्षेत्रको कुनै पनि स्थानीय नियमनप्रति धेरै संवेदनशील छौँ।
काठमाडौँमा लन्च गरेपछि, इनड्राइभरले यस क्षेत्रमा स्थानीय नियमहरूको पालना गर्न स्थानीय अधिकारीहरूसँग खुला संवादमा संलग्न छ। हामीले दर्ताको प्रक्रिया सुरु गरिसकेका छौँ र हामी चाँडै नेपालमा हाम्रो कार्यालय खोल्दैछौं।”