आज साउन महिनाको चौथो सोमबार, काठमाडौंको टोखा नगरपालिकामा रहेको बौडेश्वर महादेवको गुफामा आज जल चढाउने र पूजा गर्नेहरूको बिहानैदेखि घुइँचो लागेको छ।
साउन महिनाको सोमबार शिवको पवित्र बार हुने भन्दै शुद्ध जल र दूध चढाएर पूजा गर्ने चलन छ । हरेक साउन महिनाको सोमबार दान, स्नानसहित शिवको पूजा गर्नाले पाप नष्ट हुने, परिवारका सदस्यको दिर्घायू हुने र सुख शान्ति मिल्ने धार्मिक विश्वास छ ।
सोमबारको दिन राखिने व्रतलाई सोमेश्वर व्रतको नामले जानिन्छ । यसको आफ्नो धार्मिक महत्त्व हुन्छ । यस दिन चन्द्रमाको पूजा पनि गरिन्छ ।
विशेष गरी महिलाहरूले हरियो रंगका वस्त्र, चुरा र मेहन्दी लगाएर भगवान् शिवको पूजा तथा आराधना गरी व्रत बस्ने गर्छन् ।साउन महिनाको सोमबार शिवको प्रिय दिन मानिन्छ । त्यसैले साउनको हरेक सोमबार श्रद्धालुहरूले रातो, हरियो र पहेँलो वस्त्र तथा चुरा-पोते लगाएर शिवको पूजा गर्दछन् ।
साउन महिनामा महादेव भगवानको अवतार हुने जनविश्वासका कारण साउन महिनामा विवाहित महिलाहरू श्रीमान्को लामो आयु र परिवारको सुखद भविष्यको लागि र अविवाहित महिलाहरू असल जीवनसाथी प्राप्तीको कामना सहित प्रत्येक सोमबार ब्रत बसि दत्तात्रयको पूजा गर्ने प्रचलन रहिआएको पाइन्छ ।
बौडेश्वर महादेव गुफाको बारेमा जानकारी
नेपालका वर्णनीय गुफाहरुमध्ये राजधानी नजिकैको बौडेश्वर महादेवको गुफा पनि एक हो । भगवान् शिव गुप्तरुपमा यहाँ लुकेर बसेको यो गुफाको नाम बौडेश्वर महादेव गुफा रहन गएको मान्यता रही आएको छ । कैयौं वर्षदेखि उचित संरक्षण तथा प्रचारप्रसारको कमीले यो पवित्र गुफा ओझेलमा परेको छ ।
यहाँको सुन्दर वातावरणमा आनन्द लिन मात्र नभई बौडेश्वर महादेवसँग सन्तानको कामना गर्न सन्तान नहुनेहरु प्रत्येक सोमबार र मंगलबार आउने गर्छन् ।
कतिपय विवाहित महिलाहरु बौडेश्वर महादेवस्थानमा पूजा, व्रत, उपासनाको फलस्वरुप सन्तानको रहर पूरा भएको अनुभव सुनाउँछन् । सन्तानको इच्छा पूरा भइसकेपछि भक्तजनहरुमध्ये कसैले शिलापत्र चढाएको, कसैले गुफामा ढोका राखेको, कसैले पाटीपौवा बनाएको कुरा यहाँका स्थायी बासिन्दाहरु बताउँछन् । यहाँको बौडेश्वर गुफा कसैले बनाएको नभई महादेवको कारण आफसेआफ उत्पत्ति भएको बूढापाकाहरु बताउँछन् ।
यस बौडेश्वर महादेवको स्थानमा जुनसुकै श्रद्धालु भक्तजनले स्वच्छ मनले पूजाआजा र दर्शन गरेको खण्डमा मनले चिताएको कुरा पुग्ने जनविश्वास गाढारुपमा रहेको पाइन्छ ।
महादेवको मन्दिरमा यसको परिपरिको गाउँमा कुनै अनिष्ट हुन लागेमा नजिकै रहेको चक्रकुण्डको पानी उम्लिने गर्छ भने विभिन्न रंग र आकारका नागहरु ढुङ्गाका चेपबाट निस्कने गरेको कुरा त्यहाँका प्रत्यक्षर्शीहरु बताउँछन् ।
थप तस्विरहरू
