फेरी एक पटक देश तातिएको छ महँगीको चर्काचर्की नसेलाउँदै राजधानी केन्द्रित मेयरले ऱ्यापरको सालिक बनाउँछु भन्ने उद्घोष गरे सँगै देश प्रदेशको माहौलमा व्यापक प्रश्न चिन्ह खडा भएको छ।हुन त मेयर बालेन्द्रको जित सँगै उनको चर्चा परिचर्चा नचलेको पक्कै होइन।
फोहोर मैला व्यवस्थापनको चाँजोपाँजो नमिलाउँदै उनी यसरी गनाए की कहिले ‘नेपहपको श्रीपेच’ काण्ड त कहिले ‘मकै काण्ड’ त अहिले आएर सालिक काण्डले थप बढवा दिएको भान हुन्छ।हुन त हाम्रो परिवेशमा बजेटको नाम मात्र आफ्नो हातमा हुने बित्तिकै पावर, प्रेस्टीज र पपुल्यारिटीको लिगेसीले नछोड्ने रहेछ यो अहिलेको बजेट सँगै नेपाल भरी नै प्रस्ट देखियो ।
सम्मान दिने निहुँले आफू कहाँ र के गर्नु पर्छ र अहिलेको प्राथमिकता के छ भनेर पनि बुझ्न नसक्नु कहाँ सम्म लज्जास्पद हो । पुरानै ढर्राको देखियो रक्सी पुरानो तर बोतल नयाँ ! आखिर जति नै रक्सी पुरानो उति नै कडा ! बोतल नयाँ मात्र देखेर फरक नपर्ने रहेछ, हेर्दा राम्रो पाकेको रातो स्याऊँ भित्र कुहेको स्याउ ।
के पी ओलीको भ्यु टावरको एक राज नसकिँदै आजकल फैशननै आए जस्तो गरी बजेट कहाँ कसरी खर्च गरूँ भनेर हुटहुटी नै उही पुरानै लिगेसी धाने जस्तो गरी स्मारक,स्तम्भ र सालिक जस्ता विषयमा परेको छ । के यस्ता खालका सानो तीनो मूर्ति, गेट जस्तो बनाएर कस्तो लोकप्रियता हासिल गर्न खोजेको हो यो अत्यन्त गम्भीर छ । मेयरले अहिले कसलाई बढी प्राथमिकता दिनु पर्ने हो त्यस तर्फ ध्यान गएन वा उनले ठानेंनन । हुन त उही मेयरले गौतम बुद्ध,विष्णु,शिव भगवानका सालिक बनाउँछु भने अहिले जस्तो रमिता नहोला। आखिर हाम्रो हिन्दुत्व धार्मिक सोच त्यही नै छ।मात्र गौतम बुद्ध का ठाउँमा यम बुद्ध हुन पुग्यो र विरोध र आलोचना खेप्न पुगे ।
सती प्रथा हटेको १०२ वर्ष भई सकेको छ यस्तो ठुलो योगदान दिने चन्द्र शमशेर हुन जसको हामीले गुणगान गाउनुको सट्टा राणाको विरोध गर्दै हिँड्यौ धेरै नराम्रा काम मध्य राम्रा कामको पनि प्रशंसा गर्न सिकौँ न हो ।
के सत्तामा जाने बित्तिकै उसले सालिक, स्तम्भ र पार्क बनाउनु नै पर्ने हो त ? आज बालेनले आफ्नो विधाको र्यापर को बनाउलान् भोलि कुनै दोहोरी गायक नगर प्रमुख बने भने के उनले ज्योति मगरको शालिक बनाउने हो त ? समग्र बुझाई यो हो की जसले देश, राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय तहमा ख्याति पुराउन ठुलो भूमिका खेलको छ त्यसलाई प्रतिमा या सालिक राखेर प्रशंसा दिनु उचित होला ।
हामीले निरङ्कुश राणा शासन, पञ्चायत बहुदल हुँदै यहाँ सम्म आई सकेका छौ।राणाका चन्द्र शमशेर हुन या त्रिभुवन महेन्द्र सम्मका सालिक ठडाएका देख्यौ र यसलाई निमिठान्न पारेको पनि देख्यौ के आउने सन्ततिले अहिले बनाएका सालिक प्रचण्ड पुत्रका होस् या ऱ्यापर यम बुद्धका सालिकलाई पनि निमिठान्न पार्लान् भन्न सकिन्न ।
किन की हामी त्यही देशका नागरिक हौ जसले आफ्ना स्वार्थका लागी केही व्यक्ति विशेषका पहुँचका आधारमा देशका लागी बलिदान दिने सहिदलाई पनि बाँकी छोडेका छैनौ । वास्तविक सहिद का मूर्ति फालेर आजकल बिना केही सङ्घर्ष र योगदान दिनेको नाम को मूर्ति, पार्क र गेट बनाउने तर्फ अघि सरेका छौ। जबाफदेही र लज्जा नभए पछि गर्न पो के सकिन्छ र जब की हेर्न र बोल्न समेत निषेध भए पछि !
अहिले देखिएको नातावाद, कृपावाद, दलीयवादले यसरी झाँगिएको छ जसलाई हेर्न बोल्न र सुन्न समेत अप्ठ्यारो छ। भ्रष्टाचार, लुटपाट महँगीले जनताको ढाड यसरी सेकेको छ अब यो श्रीलङ्का जस्तो गरी जनता पुनः सडकमा आउने दिन धेरै छैन ।
भर्खरै मात्र गण्डकी प्रदेश सरकारको आर्थिक बजेट सार्वजनिक भयो यसले पनि उही दलीयबाद र नातावाद झलकेको प्रस्ट छ । स्मृति कोष, पितृ र पार्क जस्ता असम्बेदंनसिल विषयमा बजेट छुट्टिनु कहाँ सम्म सत्ता मोह भन्ने देखिन्छ । ढिलै भए पनि आलोचना खेपेर छुटाइएका बजेट सही सदुपयोग गर्ने भनेर सामाजिक सञ्जालमा आए पछि सेलाएको छ। धन्न पर्वतका नेता अर्जुन जोशीका पिता अमृत जोशीको प्रतिमा बनाउने भनेर बजेट आएको रहेनछ। पार्क र सालिकका नाममा बजेट आउनुले उनको कांग्रेसी लिगेसीलाई मात खुवाउने पक्का थियो । बेलैमा ध्यान पुर्याए सही गरे तर यही यसरी आफूलाई आत्मसम्मान र ठेस लाग्ने थाहा भए पछि बजेट अगावै किन यो बारेमा सोच्न नसकेको होला प्रश्न अनुत्तरित नै छ।जुन केन्द्र देखि प्रदेश सम्मको साझा समस्या हो भनेर फरक नपर्ला ।
गण्डकीमा शिक्षा स्वास्थ्य सञ्चार रोजगार जस्तो महत्त्वपूर्ण क्षेत्रमा विकास गर्न बाँकी रहँदा किन पारिवारिक प्रतिष्ठानमा राज्य को ब्रह्म लूट गर्ने हिम्मत,छुट कसरी आएको होला के अव यस्ता क्रियाकलापमा जिम्मेवारी, जबाफदेही र खबरदारी गर्न सकिने ल्याकत हामी सँग छ होला त ? केन्द्र देखि प्रदेश तह सम्म आउँदा अझै कस्ता कस्ता समस्या सँग जुध्न पर्ने हो थाहा छैन ! यसको चिन्ता किन खाडी मुलुकमा दिन रात पसिना बगाउने श्रमिकलाई ! के प्रवासी नेपाली मात्र देशको विषयमा चासो र चिन्ता लिने काम गर्छन् यो बारेमा समाज टोलका हरेक नेपालीको उत्ति नै भूमिका छ की !