निर्वाचन आयोगले सार्वजनिक गरेको नतिजा केलाउने हो भने वडा अध्यक्षमा निर्वाचित भएकामध्ये महिलाहरूको उपस्थिति एक प्रतिशत भन्दा कम छ ।
देशभर ६ हजार ७४३ वडा अध्यक्ष मध्ये महिलाहरूको सङ्ख्या जम्मा ६७ पुगेको छ ।
तथ्याङ्कलाई मिहिन ढङ्गले केलाउने हो भने वडा अध्यक्षमा महिलाहरूको उपस्थिति दयनीय देखिन्छ । लामो समयदेखि विभिन्न गैह्र सरकारी संस्थाले महिलाहरूलाई नेतृत्वदायी भूमिकामा ल्याउनको लागि खर्च गरेको अर्बौँको रकम अहिले बालुवामा पानी खनाउनु जस्तो हुन गएको छ ।
६ महानगरमध्ये पोखराबाहेक अन्य महानगरको वडामा महिला विजयी भएनन् । पोखरा महानगर-१७ को वडा अध्यक्षमा निर्वाचित भएकी नेकपा एमालेकी उम्मेदवार राधिका कुमारी शाही महानगरको वडामा निर्वाचित हुने एक मात्र महिला हुन् ।
११ वटा उपमहानगर मध्येमा बाराको जितपुरसिमरा र मकवानपुरको हेटौँडा उपमहानगरको एक/एक वडामा महिला निर्वाचित भएका छन् ।
वडा अध्यक्षमा निर्वाचित हुने महिलाहरू ३७ वटा नगरको वडा र २८ वटा गाउँपालिकाको वडामा विजयी भएका हुन् ।
कुन प्रदेशमा कति
प्रदेश १ मा १ हजार १५७ वटा वडा छन् । तीमध्ये जम्मा पाँच वटा वडामा मात्र महिलाहरू निर्वाचित भए त्यो पनि एउटा मात्रै राजनैतिक दलबाट । प्रदेशमा १ मा निर्वाचित भएका पाँचै जना महिला वडा अध्यक्ष नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) बाट उम्मेदवारी दिएका हुन् ।
आम रूपमा मधेस प्रदेशमा अन्य प्रदेशको तुलनामा महिलामाथि हुने हिंसाका घटनाहरू बढी देखिन्छन् तर त्यहाँ प्रदेश १, कर्णाली र सुदूरपश्चिमका महिलाहरू भन्दा बढी राजनैतिक चेत र नेतृत्व क्षमता भएका महिलाहरू रहेछन् भन्ने निर्वाचन आयोगले तथ्याङ्कले पुष्टि गर्छ । मधेस प्रदेशमा १२ जना महिलाहरू वडा अध्यक्षमा निर्वाचित भए जुन कुल वडा सङ्ख्याको आधारमा शून्य दशमलव ९४ प्रतिशत हो ।
उक्त प्रदेशमा एमालेबाट ४, नेपाली कांग्रेसबाट ३, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी नेपाल (लोसपा) र स्वतन्त्रबाट समान २/२ र बहुजन एकता पार्टी नेपालबाट १ जना गरी कूल १२ जना महिलाहरू वडाको नेतृत्व तहमा पुगे ।
बागमती प्रदेशमा कांग्रेसबाट ६, एमालेबाट ३, माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी र स्वतन्त्रबाट समान १/१ जना गरी कूल १२ जना निर्वाचित भए । एक हजार १२१ वडा रहेको बागमती प्रदेशमा महिलाहरू १.०७ प्रतिशत वडाको नेतृत्वदायी भूमिकामा पुगेका छन् । नेकपा एकीकृत समाजवादीबाट चितवनको माडी नगरपालिका-७ मा चन्द्र कुमारी बानियाँ वडा अध्यक्षमा निर्वाचित भएकी हुन् ।
सात वटै प्रदेशको तुलनामा गर्दा गण्डकी प्रदेशमा अन्य प्रदेशको भन्दा धेरै प्रतिशत महिलाहरू वडा अध्यक्षमा निर्वाचित भए । सो प्रदेशमा काँग्रेस र एमालेबाट समान ६/६ जना र माओवादी केन्द्रबाट २ गरी जम्मा १४ जना निर्वाचित भए । कूल ७५९ वडा रहेको यस प्रदेशमा महिलाहरू १.८४ प्रतिशत वडामा विजयी भएका हुन् ।
लुम्बिनी प्रदेशमा पनि सङ्ख्यात्मक रूपमा गण्डकी प्रदेश जति नै महिला वडा अध्यक्षमा निर्वाचित भएको आयोगको तथ्याङ्कले देखाउँछ । सो प्रदेशमा रहेका वडाको सङ्ख्या गण्डकीको भन्दा बढी छ । यहाँ ९८३ वडा रहेकोमा १४ जना महिला निर्वाचित हुँदा उनीहरूको प्रतिशत १.४२ हुन आउँछ । यस प्रदेशमा काँग्रेस र माओवादी केन्द्रबाट समान ५/५ जना, एमालेबाट ३ र लोसपाबाट १ जना निर्वाचित भएका हुन् ।
कर्णाली प्रदेशमा कांग्रेसबाट तीन (एक निर्विरोधसहित), माओवादी केन्द्रबाट २ र एकीकृत समाजवादीबाट १ गरी जम्मा ६ जना निर्वाचित भए । ७१८ वडा रहेको यस प्रदेशमा शून्य दशमलव ८४ प्रतिशत वडामा महिला निर्वाचित भएका हुन् । हुम्लाको खार्पुनाथ गाउँपालिका-४ को वडा अध्यक्षमा नेपाली कांग्रेसकी रङ्ग मति शाही निर्विरोध भएकी हुन् ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ७३४ वटा वडा छन् । यस प्रदेशमा काँग्रेस र माओवादी केन्द्रबाट २/२ जना, एमाले र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीबाट १/१ गरी कूल ६ जना महिलाहरू वडा अध्यक्षमा निर्वाचित भए । नागरिक उन्मुक्ति पार्टीबाट कैलालीको जोशीपुर गाउँपालिका-३ को वडा अध्यक्षमा रेणु कुमारी डगौरा निर्वाचित भएकी हुन् ।
