हिरामणि दुखीको एउटा कविता छ,
‘माइतीघर मण्डला मुटु हो काठमाण्डुकोछेवैमा खडा छ सिंहदरबार
अर्थात् देशको भीमकाय सत्ता
बेलाबखत डसिरहन्छमण्डला थियटरको गिदी ।
माइतीघर मण्डला
जहाँ जुलुस बनेर उपस्थित हुन्छन्
हलो समाउने हातहरू
मेसिन समाउने पाखुराहरू
भविश्य कोर्न काठमाण्डु छिरेका
कलिला जोवनहरू………
कवितामा भनिएजस्तै काठमाडौंको मुटुमा अवस्थित माइतीघर मण्डला छेवैमा रहेको भीमकाय सिंहदरबालाई ब्यूँझाउने ठाउँ हो । जहाँ जुलुस बनेर आउँछन् गाउँमा हलो जोत्नेदेखि थलो खोज्नेसम्म । न्याय माग्नेदेखि जाय खोज्नेसम्म । आवाजविहिनहरुको आवाज माइतीघर पुगेपछि बल्ल सबैले सुन्छन् । सन्चार माध्यममा समाचार बन्छन् ।
भीमकाय सिंहदरबारले पनि सुन्छ । सुनेर नसुनेझैं गरे पनि माइतीघरमा कराएको सुंहदरबारलाई नसुननि सुखै छैन । देशमा के भइरहेको माइतीघर पुगे देखिन्छ, बुझिन्छ । केही दिनदेखि पसिनाको मुल्य माग्न तराईबाट आएका उखु किसानहरु माइती घरमै छन् । पुसको चिसोमा उनीहरु पसिनाको मुल्य माग्न आएको हप्ता बढी भइसकेको छ । उनीहरुले पसिनाको मुल्य पाउने कहिले हो अत्तोपत्तो छैन ।
तर शुक्रबार माइतीघरमा उनीहरु हराए । सरकारी गाडीमा सुरक्षा दलबलसहित आएको एक हुलले उनीहरुलाई छाँयामा पार्यो । मण्डला उनीहरुका दलबलले भरियो । यसअघि प्रदर्शनकारीलाई भगाउन आउने सुरक्षाकर्मी उनीहरुलाई सुरक्षा दिन आए । सिंहदरबारको भीमकाय भवनमा बसेर शासनसत्ता चलाइसकेकाहरु माइतीघर पुगे । प्रधानमन्त्री भइसकोहरु सडकमा बसे । उखु किसानलाई साथ दिन होइन सिंहदरबार छोड्नु परेको पीरमा ।
आखिर दुबै पक्ष आन्दोलनमा होमिएकै हुन । तर कारण मात्र फरक छ । एक पक्ष वर्षैदेखिको बाँकी आफ्नो पसिनाको माग्न अर्को भने सत्ता स्वार्थ पूरा हुन नहुँदा । मण्डलामा आन्दोलन गर्ने ती उखु किसानहरु आज कहाँ गए होलान् ? के गरे होलान ? अब आफ्नो पीर मर्का कहाँ गएर पोख्ने होलान् ? माइतीघर सुरक्षा दस्तासहित आएको लावालस्करले कब्जा गर्यो । अझैं केही दिन उनीहरुकै कब्जामा रहने देखिन्छ । मण्डलामा उनीहरुकै बोलवाला हुनेछ ।
समूहका नेता कार्यकर्ताहरुले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीविरुध्द निकै चर्को नारा लगाए । यहाँसम्मकि उनीहरुले ओली चोर देश छोड् बयलगाडा चढेर अमेरिका जाु भन्नेसम्म नारा लगाए । विरोध प्रदर्शनमा पुष्पकमल दाहाल, माधवकुमार नेपाल, झलनाथ खनाल, नारायणकाजी श्रेष्ठलगायत नेतारकार्यकर्ताहरु सहभागी भए । यी नेता उखु कृषकको आन्दोलनमा आएर बस्ने आँट गरेनन् । शक्तिका लागि सडकमा आए ।
माइतीघर मण्डलामा आउनु परेकोबारे नेकपा नेतृ रामकुमारी झाक्री भन्छिन्, नचाहेर पनि गर्नै पर्ने एउटा बाध्यतामा छौं हामी ! संविधानको सर्वोच्चता, विधिको शाशन र कानुनी राज्यको लागि प्रतिनिधि सभा पुनःस्थापना गर्न सडकमा छौं ।’
यसअघि सरकारले यही मण्डलामा विरोध प्रदर्शन गर्न प्रतिबन्ध लगाएको थियो ।
काठमाडौंका ७ ठाउँलाई मात्र सार्वजनिक कार्यक्रम तथा प्रदर्शनस्थल तोकी अन्य ठाउँमा विरोध प्रदर्शन गर्न प्रतिबन्ध लगाएको थियो । तर पछि विरोध खेप्न नसकेपछि सरकार पछि हट्यो । र आज पूर्व प्रधानमन्त्रीहरु म्ण्डला पुगे । आखिर दुः पर्दा त नेताहरुलाई पनि माइती घर नै चाहिदो रहेछ । त्यहि माइतिघर मण्डला आज साहारा बन्यो जुन अनिश्चित क्षेत्र घोषणा गर्न लागिएको थियो ।
एक हिसाबले माइतीघर मण्डला भाग्यमानीनै हो, रैतीदेखि जनतासम्म शरण लिन्छन् । चिच्याउँछन्, कराउँछन् मण्डलाको छातीमा टेकेर । आँशु झार्छन् पीडितहरु, अदालत गुहार्छन् न्याय नपाएकाहरु । दुःखी हुँदा पीडा पोख्ने र सुखी हुँदा खुशी बाँड्ने ठाउँ माइतीघर नै हो । पछिल्लो समय निमुखा किसान, न्याय नपाएका सोझा जनतालाई शरण दिइरहेको मण्डलालाई आजको बोझ थामि नसक्नु भयो होला । बोकी नसक्नु भयो होला ।
