आजभोली फेसबुक मा #couplechallange# लेखेर आफ्नो जीवनसाथी संगको फोटो पोस्ट गर्नेहरुको घुईंचो छ । कसैले #singlechallange# लेखेर आफ्नो मात्रै फोटो पोस्ट गरेको छ भने कसैले #firstimpressionchallange# भनेर जे पनि पोस्ट गरी रहेको छ ।
फेसबुकको पेजलाई औंठाले तल माथि scroll गर्दा जता पनि त्यही देखिन्छ बा ! मैले बुझ्न सकिन कि आखिर यो के हो #couplechallange# भनेको । आफ्नो जिज्ञासा शान्त गर्नका लागि मैले मेरा साथीहरू (जसले फेसबुकमा पोष्ट गरेको थिएन) लाई सोधेँ कि यो #couplechallange#भनेको के रहेछ फेसबुकमा जता ततै हेर्छु त, भन्दा उनीहरुले भने, “हामीलाई पनि थाहा छैन, हेर्न त हामीले पनि हेरी रा छौं !” फेरी मैले आफ्ना उनी साथीहरुलाई सोधें जसले यो पोस्ट गरेका थिए । उनीहरुबाट जवाफ आऊँछ, “थाहा त हामीलाई पनि छैन यो के हो, तर सबैले पोस्ट गर्या छन त्यसैले हामीले पनि गरी दियौं !”
कठै, हाम्रो बुद्धि !
व्यक्तिगत रूपमा, मेरो कसैसँग गुनासो छैन, न त मैले उनीहरूले त्यसो किन गरेको, वा नगर्नु भन्या छु । प्रत्येक व्यक्ति आफ्नो भावनाहरु व्यक्त गर्न स्वतन्त्र छ । तर कुनै पनि कुरालाई राम्रो सँग न जानी न बुझी केही प्रतिक्रिया दिन वा केहि साझा गर्न समझदारी हो त ? के फेसबुकमा जीवनसाथीसँग फोटोहरू साझा गर्नाले तपाईं आफ्नो साथीलाई साँच्चिकै माया गर्नुहुन्छ भनेर प्रमाणित हुन्छ ? र त्यसो नगरे के त्यो प्रेम घट्छ ?
के भइरहेको छ यो ? के हो यो “चुनौती” (challange)? कोसँग रहेछ यो प्रतिस्पर्धा ?
के हाम्रो कुनै अस्तित्व छैन ? अन्तस्करण छैन ? आत्म-सम्मान छैन ? के गरि रहेका छौं हामीले यो ? किन गरी रहेका छौं ? थाहा छैन !
उसले नदीमा हाम् फाल्यो, म पनि हालिदिन्छु रे…!
किन ? थाहा छैन ।
पत्नीलाई माया गरौं, पतिलाई माया गरौं, आफैलाई माया गरौं, आज गरौं, भोली गरौं, सधैं गरौं, कहिल्यै न गरौं…! कसैलाई केही चासो छैन ! कसलाई देखाउनु छ ? र किन ? के प्रमाणित गर्न खोज्दै छौं र कसका लागि ?
सामाजिक सन्जाल एउटा प्ल्याटफम् हो । त्यहाँ साझा गर्नलाई अरु पनि धेरै कुराहरु छन् जो कसैलाई साच्चै चाहिन सक्छ होला । कुनै प्रेरक कथा साझा गरौं, केहि सकारात्मक समाचार साझा गरौं । कम्तिमा कसैलाई केही पाठ सिक्न पाईएला । कसरी बेरोजगारी घटाउन सकिन्छ, कृषिमा कसरी विकास हुनुपर्दछ, युवाहरूको पलायन कसरी रोकिन्छ भन्ने बारे सुझाव वा प्रतिक्रिया दिऊँ ।
परिवर्तन आफै बाट शुरू हुन्छ, त्यसैले सबैभन्दा पहिला आफ्नो सोच्ने तरीका बदलौं ! आफु परिवर्तित भए परिवार परिवर्तित हुन्छ, परिवार परिवर्तित भए समाज परिवर्तित हुन्छ, र समाज परिवर्तित भए देश परिवर्तित हुन्छ ।
अपडेट :
यो ‘ट्रेन्ड’ नेपालमा मात्र नभएर अहिले छिमेकी देश भारत, बङ्गलादेश लगायतका मुलुकमा पनि खुबै चलेको छ । अहिलेसम्म करिब ४० लाख प्रयोगकर्ताले कपल च्यालेन्जका रूपमा आफ्ना श्रीमान् सँगको फोटो फेसबुकमा सेयर गरिसकेका छन् ।
यस प्रकारका च्यालेन्ज चलाएर ह्याकरले प्रयोगकर्ताका निजी तस्बिरलाई निशाना बनाउँछन्; जसलाई विश्वभर रिभेन्ज पो-र्न तथा डिप फेक प्रविधिको सिकार बनाइन्छ ।
यसमा आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स प्रयोग गरेर कसैको तस्बिर अर्को कुनै व्यक्तिको शरीरमा कसरी जोडिन्छ भने त्यो वास्तविक जस्तै देखिन थाल्छ । आमनागरिकदेखि ठूला सेलिब्रेटीसमेत यस किसिमका डिप फेकका सिकार भइसकेका छन् ।